رسیدگی به جرایم کیفری در دادگاه کیفری انجام میشود؛ دادگاه‌های کیفری معمولا به بررسی پرونده‌هایی می‌پردازد که شخص متهم براساس قوانین مواد مخدر، قوانین مجازات اسلامی و غیره مجرم شناخته شود. براین اساس برای وی مجازاتی تنظیم شود.
دادگاه کیفری یکی ارگان‌های فعال زیرمجموعه قوه قضاییه بشمار می‌رود، رسیدگی به پرونده‌های کیفری یکی از وظایف آن است و از این حیث در برابر دادگاه‌های مدنی قرار خواهد گرفت.
شکایت کیفری چیست؟
زمانیکه فعالیت‌هایی فردی براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی جرم شناخته شود و طبق آن شکایت تنظیم شود قاضی قادر باشد برای آن مجازات تعریف کند؛ به این عمل شکایت کیفری گفته میشود.
اجرای شکایت کیفری از دادسرا و طرح شکایت از شخص متخلف به دستور دادستان شروع میشود. فرد شاکی می‌بایست شکواییه را علیه فرد دیگر با مشخص کردن اطلاعات دقیق مانند اسم، آدرس، نوشتن مشروح شکایت و ارائه مستندات و مدارک پیوست کرده و طرح کند.
طرح این شکواییه به الگوی خاصی محدود نیست و برای آن فرم مشخصی تعیین نشده است. اما با این وجود واضح است که رعایت کردن نظم و ترتیب در عنوان مسائل و استفاده از جمله‌بندی مناسب و داشتن ایجاز یک ویژگی بشمار می‌رود.
انواع جرایم کیفری
یکی از مهمترین جرایم کیفری، جرایم مالی است، پرونده‌های مالی بسته به نوعی که دارد، اگر نیاز به مجازات زندان بود سلب خدمت و انفصال است که در مجموعه پرونده‌های کیفری هستند.
رشاء و ارتشاء
زمانیکه یکی از کارکنان قوای سه‌گانه، مامورین خدمات عمومی و یا نیروهای مسلح به دریافت وجه مالی، سند پرداخت به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم انجام شود اتشاء صورت گرفته است.
طبق قانون براساس ارزش وجه دریافتی حکم زندان و انفصال از خدمت متخلفان انجام میشود.
قانون مجازات اسلامی ایران مهمترین مجموعه قوانین کیفری در جمهوری اسلامی ایران است که در ۸ مرداد ۱۳۷۰ توسط کمیسیون امور قضائی مجلس شورای اسلامی تصویب و در ۷ آذر ۱۳۷۰ از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام تأیید شده است
تحصیل مال از طریق نامشروع
اموالی که به واسطه سوءاستفاده از امتیازات تفویض شده همچون جواز واردات و صادرات یا تقلب در توزیع کالا جمع‌آوری شود نامشروع است و علاوه بر اینکه حکم رد مال را صادر می‌کند علاوه بر این برای شخص متخلف حکم 3 ماه تا 2 سال حبس و جریمه نقدی صادر میشود.
خیانت در امانت
براساس ماده 674 قانون مجازات اسلامی تعزیرات اگر فردی نسبت به مالی که به صورت امانت، وکالت و یا هرکاری با اجرت و بی اجرت اختیار کرده به تصاحب، استعمال، تلف یا مفقودی آن علیه صاحبش بپردازد. مجرم شناخته شد و حکم زندان بین 6 ماه تا 3 سال برای وی تنظیم میشود.
پولشویی
بدست آوردن مالی که به صورت غیر قانونی بوده و تبدیل به اموال با منشاء قانونی یا کتمان آن جرم پولشویی شناخته میشود.
براساس ماده 9 قانون مبارزه با پولشویی شخصی که تخلفی در این زمینه انجام داده باشد، علاوه بر استرداد درآمد و عواید مرتبطه به جریمه نقدی یک چهارم عوایدی که از جرم بدست آورده محکوم خواهد شد.
انواع دادگاه کیفری
براساس ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفر، دادگاه‌های کیفری متشکل از 5 دادگاه کیفری است که عبارت است از:
- دادگاه کیفری یک
- دادگاه کیفری دو
- دادگاه نظامی
- دادگاه انقلاب
- دادگاه اطفال و نوجوانان
انواع جرایم کیفری و مجازات مربوط به هر نوع آن چیست؟
جرم چیست؟
براساس قانون مجازات اسلامی برای هر رفتاری متشکل از فعل یا ترک فعل که مجازاتی برای آن مشخص شده است، جرم گفته میشود.
عملی که به واسطه آن نظم عمومی مختل میشود جرم شناخته میشود. به همین دلیل برای آن مجازاتی مشخص خواهد شد.
نظم عمومی عبارت است از: آرامش مردم و امنیت خاطر جامعه.
سه عنصر مشترک در هر جرم
قانونی: وصف مجرمانه به تعیین قانون
معنوی: جرمی که با قصد و نیت مجرمانه صورت گیرد.
مادی: زمانیکه جرم به صورت عمل فیزیکی صورت گیرد.
جرم در قانون مجازات اسلامی به صورت جرم عمدی یا غیرعمدی شناخته میشود.عمدی یا غیرعمدی هر جرمی ناظر بر عنصر معنوی شناخته میشود.
جرم عمدی
زمانیکه فرد قصد دارد فعلی مجرمانه انجام دهد و به دنبال نتیجه آن است جرم عمدی گفته میشود.
جرم غیرعمدی
زمانیکه فرد قصد فعل را داشته باشد ولی انتظار رخ دادن نتیجه را نداشته باشد و نتیجه مدنظر وی نبوده باشد.
جرم‌های عمدی در برخی موارد شبه عمد هستند یا خطای محض که این مورد فرد نه قصد دارد و نه قصد نتیجه. مانند انجام دادن کاری در حال خواب.
جرم مادی صرف
ارتکاب اعمال در مواردی که گفتیم به اثبات سوءنیت مجرم و استثنائات در آن پرداخت. اما برخی جرایم در صورت ارتکاب، سوءنیت آن مشهود است. این جرایم را مادی صرف گفته میشود.
مانند صدور چک پرداخت نشدنی و یا تخلفات راهنمایی و رانندگی.
مجازات چیست؟
زمانیکه سیستم حقوقی یا جامعه واکنشی نسبت عمل خارج از قانون نشان دهد، مجازات صورت گرفته است.
اصول حاکم بر مجازات
- قانونی باشند.
- شخصی باشند: یعنی فقط مجازات برای فرد مرتکب در نظر گرفته شود.مگر استثنا مسئولیت عاقله وجود داشته باشد. مسئولیت عاقله به این معناست که حکم قراردادی اجتماعی بین قبایل قبل از اسلام بود که بعد از اسلام هم باقی مانده است. به این ضورت که قوم و قبیله یک شخص مسئول اعمال و جرایم او هستند که به نظر می‌رید در دنیای امروزی به کمی تجدیدنظر احتیاج دارد. این مسئولیت در جنایات خطای محض و قتل مطرح شده است. به عنوان مثال اگر فردی از یک قبیله جرمی مرتکب شود که باید در ازای آن مبلغی پرداخت کند، در صورت نداشتن مال ولی قادر است دیه را از عاقله دریافت کند.
- فردی باشند: با خصوصیات مرتکب متناسب باشد.
- مساوی باشند: در مقابل اشخاصی که به جرمی مرتکب می‌شوند.
- 4نوع مجازات در قانون مجازات اسلامی وجود دارد که عبارت است از: قصاص، دیات و تعزیرات
حدود، قصاص، دیات و تعزیرات
- حدود: به مجازاتی که به سبب میزان، نوع و کیفیت اجرای آن در شرع آمده باشد.
- قصاص: به مجازاتی که جنایات عمدی بر نفس، اعضا و منافع است.
- دیات: مالی است که در شرع برای جنایت غیرعمدی برنفس، اعضا و منافع یا جنایات عمدی در صورتی که به قصاص ختم نشود.
- تعزیرات: غیر از موارد بالا، مجازاتی که هرگاه فرد به خلاف شرع یا مقررات حکومتی مرتکب شود برای وی در نظر گرفته میشود.
در خصوص مجازات‌های تعزیری دادگاه قادرند تا حدودی متفاوت عمل کنند.
بطوریکه دادگاه قادر است وضعیت ذهنی، انگیزه، شیوه ارتکاب جرم، سوابق فرد یا اقدامات صورت گرفته از طرف او پس از جنایت را برای در نظر گرفتن مجازات برای وی در نظر بگیرد.
مجازات جرایم تعزیری طبق قانون مصوب 92 به 8 درجه از شدید تا خفیف تشکیل شده است.
درجه اول مجازات: حبس بیش از 25 سال: جزای نقدی بیشتر از 1 میلیارد ریال و مصادره کل اموال و انحلال شخص حقوقی که جزو شدیدترین درجه محسوب میشود.
از سوی دیگر درجه هشتم متشکل از حبس تا 3 ماه است که جزای نقدی تا 10 میلیون ریال و همچنین شلاق تا 10 ضربه را شامل میشود.
جرم می‌تواند مجازات تکمیلی و تبعی داشته باشد که به تعریف مختصر آن اشاره دارد.
مجازات تکمیلی
این نوع مجازات برای تکمیل مجازات اصلی از طرف دادگاه صادر خواهد شد، رعایت این مجازات به واسطه فرد محکوم بسیار با اهمییت است.
مجازات تبعی
مجازات تبعی متشکل از محرومیت‌ها و مجازات‌های اجتماعی هستند که به طور مشخص در قانون تعیین میشود و بر اساس صدور حکم به مجازات اصلی و به نسبت به مجازات مذکور برای مدت معینی شامل حال محکوم خواهد شد.
انوا جرایم کیفری؛ لیست جرایم کیفری
- سرقت
- ترک نفقه
- مزاحمت بانوان
- جرایم سیاسی
- جعل
- ارتشاء
- اخاذی
- جرایم انتخاباتی
- جرایم نظام صنفی
- صدور چك بلامحل
- مشروبات الكلی
- بازداشت غیر قانونی
- جرایم سایبری و رایانه ای
- جرایم مربوط به پلمپ
- صدور چک بلامحل
- سرقت و مفقودی چک
- افشای اسناد محرمانه و سری دولتی
- فریب در ازدواج تدلیس در نکاح
- اختلاس
- سقط جنين
- افساد فی الارض
- جرایم بودجه
- قدام علیه امنیت نظامی
- گواهی خلاف واقع
- خرید مال مسروقه
- مزاحمت و ممانعت از حق
- بی احتیاطی در رانندگی ( فوت یا صدمه )
- اخلال در نظام اقتصادی كشور
- استفاده از سند مجعول
- جرایم سیاسی
- اسید پاشی
- کلاهبرداری
- قماربازی و ربا خواری
- تصرف عدواني
- خیانت در امانت
- قتل عمد و غیر عمد
- توهین به مقدسات
- تخلفات انتظامی قضات
- ایراد صدمات بدني
- معامله به قصد فرار از دین
- جرایم حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها
- رابطه نامشروع و اعمال منافي عفت
- تجاوز
- تبانی برای بردن مال غیر
- جرایم نظامی
- جرایم پست
- جرایم نظام مهندسی
- ثبت ملك غیر
- تخریب و اتلاف اموال
- جرایم علیه اموال
- توهین و افتراء
- قسم و شهادت دروغ
- خوداری از كمك به مصدومین
- جرایم حفظ و گسترش فضای سبز
- اخلال درنظم و آرامش عمومی
- جرایم و تخلفات راهنمایی و رانندگی
- تمرد نسبت به مامور دولت
- آدم ربایی
- جرایم اطفال
- جرایم نظام پزشكی
- محاربه
- جاسوسي
- فروش مال غیر
- تصرف در اموال دولتی
- فرار زندانيان
- عضویت در گروههای مخالف نظام
- افشای سئوالات امتحانی
- غصب عناوین و مشاغل
- جرایم مربوط به تامین اجتماعی
- حدود ( قذف ، تفخیذ ، زنا ، لواط …)
- تجاوز به عنف
- تمرد نسبت به مامور دولت
- افشای اسرار
- معامله معارض
- مزاحمت تلفنی
- جرایم علیه اطفال
- جرایم علیه اشخاص
- جرایم حمل و نقل
- جرایم مربوط به اموات
- خرابکاری در صنایع و تاسيسات
- جرایم علیه امنیت کشور
- استفاده از علایم و البسه نظامی
- امتناع از تحویل یا تحصیل طفل
- جرایم مطبوعاتی
- تهدید به قتل
در این مقاله به بررسی جرایم کیفری از دیدگاه وکیل بهرام عباسی پرداختیم و همچین لیست جرایم کیفری را نیز برای اطلاع شما قرار دادیم. در صورتی که درگیر پرونده کیفری هستید میتوانید جهت مشاوره و رزو وقت با شماره درج شده در https://bahramabassi.com تماس بگیرید.
